Ruzie tussen broers en zussen – Het ridderkasteel

Veel ouders hebben de neiging om onmiddellijk in te grijpen als er een conflict dreigt tussen hun kinderen. Gebruikelijke reacties van ouders zijn:

‘Ernaartoe gaan en zeggen dat ze op moeten houden.’
‘Ik zou het speelgoed afnemen.’
‘Proberen om ze over te halen rustig samen te spelen.’
‘Ik zou uitzoeken wie er begonnen was.’
‘Mijn oudste zoon gelijk geven. Hij was er het eerst mee bezig.’

Vaak als ouders op een van deze manieren reageren, is het conflict ogenschijnlijk gesust, maar ze blijken vaak alleen maar meer frustraties en woede op te leveren. Is er een andere manier om met conflicten tussen kinderen om te gaan?

Kinderen moeten de mogelijkheid hebben om in eerste instantie zo veel mogelijk hun meningsverschillen zelf op te lossen. Hierdoor doen ze een leerzame ervaring op in het omgaan met conflicten. Er zijn verschillende conflictniveaus te onderscheiden:

Niveau 1: Als kinderen met elkaar kibbelen
1. Negeer het. Denk aan je eerstvolgende vakantie.
2. Vertel jezelf dat de kinderen een leerzame ervaring opdoen in het omgaan met conflicten.

Tegelijkertijd hebben kinderen recht op je hulp bij hun conflicten als dat nodig is. Op de momenten dat je intervenieert, is het echter essentieel dat je je goed realiseert wat het doel is van je interventie. En dat is niet om hun meningsverschil op te lossen of een oordeel uit te spreken, maar om ervoor te zorgen dat de communicatie tussen hen weer op gang komt, zodat ze samen weer verder kunnen.

Soms escaleert de boel: en beland je in niveau 2: conflicten waarbij interventie van een volwassene behulpzaam kan zijn. Hoe kun je op een constructieve manier interveniëren als kinderen ruzie maken en je tussenbeide moet komen, omdat het uit de hand loopt?

Niveau 2: Conflicten waarbij interventie van een volwassene behulpzaam kan zijn

1. Erken de gevoelens van ieder kind

Ouder: ‘Het klinkt alsof jullie echt heel boos zijn op elkaar.’
Kind: ‘Ja, hij heeft de ridder afgepakt!’
Broertje: ‘Ik wil er ook mee spelen.’

2. Reflecteer het gezichtspunt van ieder kind

Ouder: ‘Dus jij wilde een ridderkasteel bouwen en dat wilde je helemaal in je eentje doen.’
Kind: ‘Ja!’
Ouder: ‘En toen zag jij hem spelen en wilde je ook mee doen.’
Broertje: ‘Ja!’

3. Omschrijf het probleem met respect

Ouder: ‘Hmm, dat is echt een probleem.’ ‘Twee kinderen die allebei met hetzelfde speelgoed willen spelen op hetzelfde moment.’

4. Uit je vertrouwen in hun vermogen zelf een oplossing te vinden, eerlijk voor allebei

Ouder: ‘Ik weet zeker dat jullie samen een oplossing kunnen vinden die eerlijk is voor jullie alle twee.’ ‘Terwijl jullie overleggen, ga ik de krant lezen.’

5. Verlaat de ruimte of richt je aandacht op iets anders

Kind: ‘Nou ik was er als eerste mee aan het spelen en het was mijn idee’
Broertje: ‘Ik wilde alleen maar helpen’
Kind: ‘Ik wil niet dat je helpt’
Broertje: ‘Mag ik die ridder hebben?’
Kind: ‘Nee, ik wil die ridder, hier neem jij deze maar’
Broertje: ‘Ik heb ook een paar kanonnen nodig’
Kind: ‘Nou oke dan, hier is een kanon’
Broertje: ‘Ik ben klaar met het kanon, mag ik nu bij jou kijken?’
Kind: ‘Ja. Als je je mond maar houdt.’

Soms hebben kinderen geen idee hoe ze samen een oplossing kunnen vinden en staren ze elkaar alleen maar aan. In dat geval kun je voor je wegloopt een paar eenvoudige suggesties doen, zoals: ‘Misschien willen jullie wel om de beurt of samen met de ridders en het kasteel spelen. Overleg het, dan komen jullie er vast uit.’

Het kan zijn dat ze wederom tegen elkaar beginnen te schreeuwen, terwijl ze samen een oplossing proberen te vinden. Op zo’n moment kun je bijvoorbeeld zeggen: ‘Ik ga iets doen wat een van jullie niet leuk zal vinden. Ik ga beslissen wie wat krijgt. Milan, jij kunt je kasteel afbouwen. Tino, jij gaat met mij mee, je mag me helpen koken. En vanavond na het eten gaan we met elkaar afspraken maken voor het geval iemand met iets speelt en de ander er ook mee wil spelen.’

Het proces van een kind leren om samen met zijn broer of zus een conflict op te lossen kost tijd, ook voor jou als ouder. Maar als jij en je kinderen dit proces een paar keer doorlopen gaat het hen, en vooral ook jou als ouder, heel veel negatieve energie besparen. En bedenk, als je je de eerste keer hier doorheen worstelt, dat je ze vaardigheden leert die ze hun hele leven kunnen gebruiken.