Howtotalk: Een beschrijvende taal
Dr. Haim Ginott, begon zijn lezingen altijd met de vraag:
‘Wat is er anders aan de taal die ik met kinderen gebruik? De taal die ik gebruik evalueert niet. Ik vermijd uitdrukkingen die het gedrag of de bekwaamheid van een kind beoordeeld. Ik vermijd woorden als ‘stom’, ‘klunzig’ of ‘slecht’ maar ook woorden als ‘mooi’, ‘goed’ of ‘geweldig’ omdat ze niet behulpzaam zijn. Ze staan kinderen in de weg. In plaats daarvan gebruik ik woorden die beschrijven. Ik beschrijf wat ik zie; ik beschrijf wat ik voel. Ik ben ervan overtuigd: woorden die evalueren, belemmeren een kind. Een kind uit mijn praktijk bracht me laatst een tekening en vroeg me: “Vind je ‘m goed?” Ik zei: “Ik zie een paars huis, een rode zon, een gestreepte lucht en veel bloemen. Het voelt alsof ik op het platteland ben!” Ze lachte en zei: “Ik ga er nog een maken!” Veronderstel dat ik gezegd had: “Mooi! Je bent een echte kunstenaar!” dan garandeer ik je dat het haar laatste tekening van die dag zou zijn geweest. Want, wat kun je nog na termen als ‘mooi’ en ‘super’? Woorden die beschrijven, bevrijden een kind. Een ander voordeel is dat woorden die beschrijven een kind uitnodigen om zelf naar oplossingen voor problemen te zoeken. Als een kind melk morst zou ik tegen hem zeggen: ‘Ik zie dat er melk is gemorst’ en dan zou ik hem een doekje aangeven. Op deze manier vermijd ik de schuld en leg ik de nadruk op waar het hoort: op wat er gedaan moet worden. Als ik had gezegd: ‘Is het weer zover, je morst ook altijd, je leert het ook nooit!’ dan kunnen we er zeker van zijn dat de totale energie van het kind gebruikt zal worden voor verdediging in plaats van naar een oplossing zoeken. Je zal horen: ‘Bram sloeg op mijn hand!’ of ‘Ik was het niet, het was de hond!’
De liefde die wij voelen voor onze kinderen is rijkdom. Maar net als met materiele rijkdom ervaar je soms dat zelfs een creditcard niet altijd bruikbaar is. Soms is een briefje van vijf euro nuttiger op de markt of bij de bakker dan wat voor creditcard dan ook. Dit geldt ook voor onze liefde voor onze kinderen. Al houden we zielsveel van ze, we moeten leren om deze liefde met de juiste woorden over te brengen zodat we hen helpen; van moment op moment: als er limonade wordt gemorst of als er een tekening wordt aangeboden voor goedkeuring.
