Uit eten met kinderen

‘Wij zijn echte food lovers en willen graag met onze kinderen van 4 en 6 jaar naar een beetje goed restaurant. We hebben het een paar keer gedaan, maar dat was geen succes. Meestal kwamen we al na vijf minuten tot de conclusie dat we beter gewoon thuis hadden kunnen blijven en een pizza hadden kunnen bestellen.’

Think about it

Het klinkt ironisch maar oefening baart kunst. Eten met vork en mes, het gebruik van een servet is iets wat steeds beter gaat door te oefenen, maar het oefenen zelf is vaak al zo frustrerend dat je jezelf liever de ervaring bespaart.

What to do?

1. Als je zelf thuis makkelijk bent met hoe er gegeten wordt, kun je van je kinderen niet verwachten dat ze keurig met mes, vork en servet eten zodra je een restaurant betreed. Oefen tafelmanieren thuis. Elke dag. Aan tafel. Af en toe las je een officieel familiediner in met alle toeters en bellen: dek uitgebreid de tafel en steek kaarsen aan. Laat ze helpen met het samenstellen van het menu met meerdere gangen en koken (snijden, roeren in pannen etc). Kan nog een leuke traditie worden. Blijf verre weg van het uit het vuistje op de bank eten voor de televisie, hou dit voor de Grote Uitzondering (EK finales en meer van dit soort nationale hoogtijdagen).
2. Geef informatie, plak regels aan situaties. We denken dat kinderen uit zich zelf weten wat er van ze verwacht wordt als ze in een restaurant zijn. Niets is echter minder waar. Bedenk welke regels gelden voor je kinderen wanneer je met ze een restaurant betreedt (uiteraard afhankelijk van hun leeftijd en capaciteit). Het mooie van regels is dat ze de persoonlijke angel weghalen. Door het noemen van regels voorkom je dat je je kind persoonlijk aanvalt (‘Wat doe je nou weer vervelend, blijf toch ‘s zitten!’) en hij zich nog recalcitranter gaat gedragen. Benoem deze regels voorafgaand aan het betreden van het restaurant. Wees hierbij zeer specifiek en sla niets over. Een simpele lijst van ‘restaurant regels’ luidt bijvoorbeeld als volgt: Zit op je stoel. Gebruik een zachte stem. Gebruik je bestek en niet je vingers. Heb een leuk gesprek; geen gekibbel. Als je iets niet leuk vindt, hou dan je opmerkingen voor jezelf en ga door op iets anders. Als je naar de toilet moet, vraag het me dan persoonlijk en ik zal je er naar toe brengen. Afhankelijk van de leeftijd is uitleg van het concept ‘restaurant’ ook een eye opener voor de gemiddelde kleuter (maar zelfs ook pre tiener): ‘mensen gaan naar een restaurant om met elkaar te praten, tijd te hebben om te genieten van eten en elkaar zonder dat ze hoeven te koken. Iedereen in het restaurant moet wachten want de koks kunnen niet alles tegelijk maken, het wachten is een moment om met elkaar te praten, gedachten te wisselen, tijd te nemen voor elkaar.’ Stap hierbij ook in de schoenen van je kind, het kan ook een eeuwigheid duren soms. Toon begrip dat het soms oersaai voor hen kan zijn.
3. Voor gezinnen met ook een of meerdere tieners kun je een social uit- en in check moment inlassen. Iedereen arriveert, je checkt voor het laatst allemaal je telefoon en dan leg je die weg tot het dessert (best een uitdaging ook voor de ouders).
4. Zorg voor wachttijd entertainment. Uiteraard geeft een spelletje op de iPhone direct rust, maar elke keer uren op die apparaten is ook niet optimaal. Maak een restaurant tas met verse stiften, potloden, schetsboekje en kleurboek, een setje Uno kaarten of een individueel breinspelletje. Als ze lekker zitten te kleuren of spelen geef een compliment door middel van beschrijvend prijzen. In plaats van: ‘Wat zitten jullie lief te kleuren!’ (waarschijnlijk is het dan gelijk klaar en begint het gekeet) beschrijf je wat je ziet op de kleurplaat: ‘he je hebt al veel kleuren gebruikt, blauw, rood, groen en roze, wat een vrolijke olifant!’ Grote kans dat er nog vrolijk wordt doorgekleurd. Of ‘Jullie zitten op je stoel, jullie praten zacht, het bestek laten jullie liggen, dit zijn kinderen die weten hoe je je moet gedragen in een restaurant!’
5. Als de restaurant regels duidelijk zijn kun je, als deze worden overtreden, met behulp van de vaardigheden cooperatief gedrag, bijsturen. Noem je regels en verwachtingen: ‘We zitten in een restaurant. Als je in een restaurant bent, blijf je zitten op je stoel. Wil je een tekening maken of een kleurplaat kleuren?’ Erken hun gevoel: ‘Het is moeilijk om te wachten, zeker als je al een beetje honger hebt.’
6. Ook al ben je een foodie en wil je gelijk een Michelin ster boeken, kies een restaurant niet alleen gebaseerd op het menu, maar ook op kind vriendelijkheid. Uiteindelijk zit je dan zelf ook relaxter. De plek waar je zit in het restaurant doet ook veel, liever niet in de open ruimte maar beter in een apart hoekje. Hongerige kinderen en rustig aan tafel wachten op de eerste gang is geen goede combinatie. Neem een voorgerecht dat snel geserveerd kan worden zodat de kinderen alvast wat kunnen eten, zonder dat ze het broodmandje plunderen en vervolgens geen hap meer eten.
7. Als het gedrag van je kind toch uit de hand loopt, ga over op vaardigheden alternatieven voor straf: ‘Wat ik zie vind ik niet leuk. Ik verwacht dat je je houdt aan de restaurant regels.’ Geef vervolgens een keuze tussen positief: ‘of je gaat nu rustig kleuren’ en negatief ‘of je kiest ervoor dat je even met mij het restaurant verlaat’ (bijv naar de toilet of entree). Als je apart met hem bent kun je nagaan wat er achter het gedrag zit. Is er iets wat dit gedrag veroorzaakt? Erken hierbij zijn gevoel maar benoem ook je restaurant regels. Als je kind het wangedrag voortzet nadat je hem apart hebt genomen, geef je de keuze dat je kind zich rustig gaat gedragen of dat jullie naar huis gaan en dat hij de eerstvolgende keer niet meegaat. Als hij zich blijft misdragen verlaat je het restaurant. Regel een oppas voor een avond vlak daarna en ga uit eten zonder je kind. Als hij je vraagt ‘Waarom gaan jullie zonder mij uit eten?’ vraag je in plaats van te preken of te moraliseren (‘omdat jij laatst zo stierlijk vervelend was) ‘Waarom denk jij dat we vanavond zonder jou uit eten gaan?’ Laat hem zelf concluderen waarom hij niet mee gaat. Vul dit aan met: ‘Er komen nog genoeg momenten dat jij wel mee gaat, voor vanavond heb je gekozen dat je bij de oppas blijft.’ Hierdoor doet hij zijn emotional homework: ‘waarom deed ik dat en hoe kan ik mijzelf de volgende keer verbeteren?’ Wacht dan niet een half jaartje met uit eten gaan maar laat hem snel ervaren dat hij mee mag en kan laten zien dat hij weet hoe de restaurant regels werken. Complimenteer hem beschrijvend (zie punt 4).