Mijn kind liegt

Situatie

Onze middelste van 11 heeft al jaren een handje van liegen. Maar dan heb ik het niet over een bal en een kapotte vaas. Dan heb ik het over liegen tegen klasgenootjes dat ze kanker heeft, of vertellen dat een familielid dit zogenaamd heeft. Of een Marktplaats account aanmaken en liegen dat ze paarden verkoopt. Dan is het moeilijk voor ons om How2talk2kids adequaat te reageren.

Think about it

Kinderen denken vaak niet na over de (lange termijn) gevolgen van zulke leugens. Een leugen weerspiegelt een wens of een angst. Focus op de wens of de angst, in plaats van te focussen op het liegen. Neem het kind apart en confronteer haar met de waarheid, waarbij je haar gevoelens accepteert. Door je kind niet in de rol van leugenaar te plaatsen, door haar gevoelens te accepteren en onze gevoelens te uiten maken we het veilig voor het kind om naar ons toe te komen met de waarheid. Door het creëren van een klimaat waar alle gevoelens worden geaccepteerd, waar je kind weet dat ze niet naar beneden wordt gehaald, beschuldigd of gestraft voor haar fouten zal je kind zich veilig voelen om uit zichzelf de waarheid te vertellen.

Oplossingen

1. Benoem het gevoel achter de leugen
   ‘Het lijkt erop dat je de aandacht fijn vindt, dat mensen medelijden met je hebben, wanneer je zegt dat een familielid kanker heeft.’ Vervolgens kun je kijken hoe ze hierop reageert. Op deze manier ga je het gevoel dat achter het liegen zit ontrafelen: is het haar te doen om de aandacht of zit er iets anders achter?
2. Geef informatie
   ‘Kun je je voorstellen dat als een vriendin van jou zegt dat haar oma kanker heeft en je er vervolgens achter komt dat dit niet zo is, je haar de volgende keer misschien niet meteen zult geloven?’ Van belang is dat ze beseft dat mensen haar op den duur minder serieus zullen nemen als ze dit soort leugens vertelt. Het is belangrijk om haar te informeren over het effect van dit soort acties op vriendschappen e.d. Daarnaast kun je vertellen over de gevolgen die het aanmaken van een nep account op Marktplaats kunnen hebben.
3. Bevrijd haar van de rol
   Je dochter lijkt al jaren in de rol van leugenaar te zitten (onbewust zien jullie haar als ‘liegbeest’, waardoor ze zich hier ook naar gaat gedragen). Het is dan ook belangrijk om haar van deze rol te bevrijden. Probeer bewust te kijken naar wanneer je dochter wel de waarheid vertelt. Benoem deze momenten van eerlijkheid, zodat ze zelf ook inziet dat ze niet alleen maar liegt. Probeer dit desnoods bewust uit te lokken, door te vragen naar dingen waarvan je zeker weet dat ze de waarheid zal vertellen (bijvoorbeeld ‘had je vandaag pindakaas op je brood?’ Antwoord: ‘ja’. Reactie van jou kan dan zijn: ‘dat klopt ook, ik weet dat ik van jou op aan kan’).
4. Acceptabele alternatieven bieden
   Bied haar daarnaast de mogelijkheid om haar creativiteit (je moet immers heel creatief zijn om dit soort dingen te verzinnen) om te zetten naar iets wat wel acceptabel is. Vertel haar bijvoorbeeld dat ze haar creativiteit kan gebruiken om verhalen te schrijven. Mogelijk weet ze zelf geen andere manier om deze creativiteit te gebruiken dan verhalen tegen klasgenoten te vertellen. Het is dus belangrijk om haar te laten inzien dat ze dit beter op een andere, acceptabele manier kan doen.